معرفی تفصیلی مشوش نامه ی سدیدالسلطنه کبابی

مشوش نامه که مجموعه ای است از نمونه های سرایش بیش از یکصد و شصت شاعر هم روزگار سدید ، گرچه از نظر محتوایی و سبک شناسی دنباله و رونوشتی از شعر و سبک و سیاق شاعران گذشته و قرون میانه ی ایران بوده که حرف تازه ای نداشته و ارزش زیبایی شناختی قابل ملاحظه ای نیز ندارد ، اما به لحاظ اینکه تعدادی شعر اجتماعی و میهنی یا با لفظ و لحن همان زمان « وطنی » را در دل خود جای داده و بسیاری از شاعران گم نام و ناشناخته را معرفی نموده است ، از نظر تاریخ ادبیات و شناخت سبک و زبان و لحن سخن در سده ی گذشته به ویژه در جنوب ایران دارای اهمیت است . ویژگی های ادبی کتاب نشان دهنده ی رسم الخط و شیوه های نگارشی آن زمان و تفاوت های آن با آیین نگارش کنونی ، منابع مورد استفاده گردآورنده ، نحوه ی گزینش گری ، القاب و اهمیت نام - ویژه ی ( تخلص ) شاعران ، پایگاه طبقاتی آن ها ، شکل و قالب های شعری در آن روزگار است . در مقام مقایسه ، این جُنگ شعری سدید با دو مجموعه ی دیگر او یعنی مجموعه النوادر و مجموعه الظرایف از پختگی و یکپارچگی بیشتری برخوردار بوده اما برخلاف کتاب های سفرنامه و کتابِ سُخته ، صید مروارید ، بندرعباس و خلیج فارس ، سدید در پشت این کتاب از خود چهره ای متجددانه و پیشروتر از زمانه ی خود نشان نداده و از منظر مولفه های نقد و سنجش های ادبی اثری متوسط را تدوین نموده است . در انتخاب شعرها روال خاصی مورد نظر گردآورنده نبوده و از نظر کمیت و کیفیت تناسبی میان آنها وجود ندارد به طوری که در برخی از موارد حتا با آوردن یک یا دو بیت از یک شاعر به معرفی او پرداخته شده و بیانگر این است که صرفاً ثبت و درج نام شاعر در مشوش نامه برای باقی ماندن اسم سراینده مورد نظر بوده است و از سوی دیگر حجم قابل توجهی از کتاب را شعر شاعرانی مانند طراز کرمانی ، طالع شیرازی ، شیخ مفید ، نعمت شیرازی ، غلامحسین بندر ریگی ، نبی السارقین ، بدیع بهبهانی ، معتقد ریشهری تشکیل داده و بالاترین سهم شعر را در این کتاب ، دوست و همنشین سدید فرصت شیرازی با هفتصد و شصت و سه بیت شعر دارد . در مجموع مشوش نامه توانسته است دوران فروپاشیده و منحطّ اجتماعی و ادبی اواخر قاجاریه و به بیانی دیگر روان جمعی و ذوق و سلیقه ی عمومی آن عصر را نشان دهد .